Μυστήριο με την προέλευση των Μάγιας

Τι δείχνουν νέα ευρήματα
Η δραματική κατάρρευση του πολιτισμού των Μάγιας πριν από μια χιλιετία είναι ένα από τα πιο διαρκή μυστήρια του κόσμου. Μυστηριώδης είναι, όμως, και η προέλευσή τους…

Πρόσφατες ανασκαφές έδειξαν ότι μερικές πλατφόρμες τελετών και πυραμίδες είναι εκατοντάδες χρόνια παλαιότερες από όσο νομίζαμε αλλά ο λόγος της κατασκευής τους παραμένει άγνωστος.

Οι βαθμιδωτές πυραμίδες και οι ανοικτές πλατφόρμες ήταν χαρακτηριστικές των πόλεων των Μάγιας από περίπου το 800 π.Χ. Εκείνη την εποχή, επικρατούσε επιρροή και κυρίαρχος πολιτισμός στην Κεντρική Αμερική ήταν οι Ολμέκοι. Κι επειδή βαθμιδωτές πυραμίδες του 800 π.Χ. βρέθηκαν και στην Ολμεκική τοποθεσία La Venta, πολλοί αρχαιολόγοι πιστεύουν πως οι Μάγιας έμαθαν από τους Ολμέκους την ανέγερση πυραμίδων. Ωστόσο, τα νέα ευρήματα από την αρχαία τοποθεσία των Μάγιας Ceibal, στην κεντρική Γουατεμάλα, δείχνουν κάτι το διαφορετικό.

Ο ανθρωπολόγος Takeshi Inomata του πανεπιστημίου της Αριζόνα ανακάλυψε με τους συναδέλφους του μια μικρή πυραμίδα καθώς και μερικές μεγάλες πλατφόρμες – με μια να έχει πλάτος 55 μέτρων και ύψος ενός. Τα ευρήματα αυτά είναι αναμφίβολα παρόμοια με εκείνα που συνδέονται με την Ολμεκική La Venta. Η χρονολόγηση των κτισμάτων με τη μέθοδο του άνθρακα έδειξε πως η μικρή πυραμίδα ανάγεται στο 850 π.Χ. (δηλαδή προτού διαδοθούν οι πυραμίδες στη La Venta) ενώ η πλατφόρμα στο περίπου 1000 π.Χ. Αυτό την καθιστά κατά 200 χρόνια προγενέστερη των άλλων μνημείων των Μάγιας και των κτισμάτων στη La Venta. Επομένως, αν και οι πρώτοι Μάγιας ίσως επηρεάστηκαν από τους Ολμέκους σε κάποιους τομείς, είναι μάλλον απίθανο να διδάχτηκαν από αυτούς την ανέγερση μνημείων.

Ποιος έχτισε την πρώτη πυραμίδα
Άραγε, οι Μάγιας ανέπτυξαν ανεξάρτητα τη δική τους τεχνοτροπία; Ίσως, αλλά κάποια ευρήματα στην περιοχή δείχνουν πως μπορεί και να δανείστηκαν εντέλει την ιδέα–απλά όχι από τους Ολμέκους. Υπάρχουν ακόμη αρχαιότερες κατασκευές πλατειών και πυραμίδων στην Κεντρική Αμερική, κοντά στις ακτές του Ειρηνικού. Η τοποθεσία Ojo de Agua, κοντά στα σύνορα Μεξικού-Γουατεμάλας, δεν έχει σχέση με τους Ολμέκους, αλλά έχει εντυπωσιακές κατασκευές που είναι 50 με 100 χρόνια αρχαιότερες από αυτές στη Ceibal.

«Η περιοχή Ojo de Agua μοιάζει να είναι η αρχαιότερη τοποθεσία με πλατφόρμες και πυραμίδες» λέει ο Inomata. «Χρειαζόμαστε ωστόσο περισσότερες ενδείξεις προτού αποφασίσουμε πως η Ojo de Agua είναι το λίκνο των πυραμίδων και των σχετικών τελετουργικών κτισμάτων». Επομένως, οι Μάγιας επηρεάστηκαν από πολιτισμούς αρχαιότερους των Ολμέκων.